Centra obróbcze występują w dwóch wariantach – pionowym i poziomym. Chociaż mają wiele wspólnych cech i zastosowań, to znacznie się od siebie różnią. Główną różnicą jest budowa urządzeń, a dokładnie położenie wrzeciona względem stołu roboczego. W centrum obróbczym poziomym wrzeciono umiejscowione jest równolegle do stołu, w pionowym jego orientacja jest prostopadła. Ze względu na swoją budowę centrum poziome ułatwia odprowadzanie wiórów z przestrzeni roboczej, ponieważ proces ten naturalnie wspomagany jest przez grawitację. Dzięki temu powierzchnia detali jest bardzo dobrze wykończona.
Bardzo istotne w przypadku porównania poziomych i pionowych centrów obróbczych jest czwarta oś występująca w urządzeniu poziomym. Dzięki temu praca na tej maszynie jest bardziej wydajna, nie wymaga ingerencji ze strony operatora i doskonale sprawdza się do realizacji produkcji wielkoseryjnej i masowej. Poziome centrum jest też sztywniejsze i cięższe, dlatego dobrze sprawdza się w przypadku większych detali, ale jednocześnie wymaga też większej przestrzeni.
Jakie centrum obróbcze wybrać, pionowe czy poziome?
Odpowiedź na to pytanie musi zostać poprzedzona rzetelnym określeniem, co będzie wymagane od maszyny. Dla mniejszych lub początkujących zakładów produkcyjnych wystarczające może okazać się pionowe centrum obróbcze. W takim przypadku na jego korzyść przemawia głównie cena. Maszyna pionowa jest znacznie tańsza od poziomego centrum obróbczego. Jest też bardziej powszechna, co oznacza, że łatwiej znaleźć operatora z doświadczeniem w obsłudze takiego urządzenia. To też dobre rozwiązanie przy obróbce płyt, dysków i form oraz do frezowania rowków.
Poziome centra obróbcze są urządzeniami bardziej zaawansowanymi, a ich obsługa wymaga dużego doświadczenia. W ich przypadku kontrola działania w trakcie cyklu pracy jest utrudniona, ma to swoje plusy, ponieważ wyklucza popełnienie błędu ludzkiego.
Maszyna musi być jednak dobrze zaprogramowana od samego początku, aby osiągnąć oczekiwany efekt. Nie zmienia to faktu, że poziome centra obróbcze są bardziej wydajne od urządzeń pionowych, dlatego lepiej sprawdzają się w produkcji wielkoseryjnej i masowej. Poziome urządzenia wykorzystywane są w przypadku dużych i ciężkich detali, które muszą być obrobione z kilku stron.